بررسی تأثیر درجه باز بودن اقتصادی بر اقتصاد دانش‌بنیان: رهیافت اقتصادسنجی فضایی

تأثیر نوآوری و خلاقیت بر میزان رقابت‌پذیری بنگاه‌های اقتصادی در سطح بین‌المللی هر روزه در حال افزایش است. در سال‌های اخیر تأکید بر پایه‌ریزی اقتصاد دانش‌بنیان، افزایش تولیدات جدید مبتنی‌بر دانش و فناوری در اولویت سیاستگذاری‌های کلان اقتصادی کشورها قرار گرفته است. نوآوری با بسط بازارهای نوین، سهم بسزایی در رشد و توسعه اقتصادی کشورها برعهده دارد. این مطالعه به تحلیل اثر درجه باز بودن اقتصاد بر اقتصاد اندیشه (در این مطالعه، نوآوری به‌عنوان نماینده اقتصاد اندیشه در نظر گرفته شده است) با استفاده از رهیافت اقتصادسنجی فضایی در قالب مدل رشد درونزای رومر برای اقتصاد ایران و شریک تجاری آن (شامل 14 کشور توسعه‌یافته و در حال توسعه) طی سال‌های 2013-1995 پرداخته شده است. نتایج حاکی از اثر مثبت و معنادار متغیرهای شاخص توسعه انسانی، مخارج تحقیق و توسعه و درجه باز بودن اقتصاد بر نوآوری است. از‌این‌رو می‌توان پیشنهاد کرد که این کشورها و خصوصاً ایران شناخت دقیقی نسبت به ساختار اقتصادی خود به‌منظور انتخاب صحیح شرکای تجاری با دانش و تکنولوژی بالا پیدا کنند و با تعدیل تعرفه کالاهای وارداتی سرمایه‌ای به‌صورت هدفمند امکان واردات کالاهای حامل دانش را مهیا و برای جذب و بومی کردن تکنولوژی‌های وارداتی و تولید کالای نوآوری‌محور اقدام شود.